Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2011

Οι Ζωγραφιές των Παιδιών και η Ερμηνεία τους.

 Η ζωγραφική, συχνά, αποτελεί τον καθρέφτη της διάθεσής μας.

Τα Στάδια Της Καλλιτεχνικής Ανάπτυξης:
1. Στάδιο μουντζουρώματος  (2 - 4 ετών).
Η ζωγραφιά σε αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από έλλειψη οργάνωσης, ευθείες και κυκλικές γραμμές. Στην ηλικία των 4 ετών το παιδί αρχίζει να τα κατονομάζει.

2.  Προσχηματικό Στάδιο (4  - 7 ετών).                                                                                                                                                                             
Η ζωγραφιά χαρακτηρίζεται από παραστατικά σύμβολα, ειδικά υποτυπώδεις ανθρώπινες μορφές.








3. Σχηματικό Στάδιο (7 - 9 ετών).
Σε αυτό το στάδιο παρατηρείται η ανάπτυξη των παραστατικών συμβόλων, η σύνθεση, το χρώμα για συγκεκριμένα αντικείμενα και συγκεκριμένες φόρμες για ανθρώπους.

4. Στάδιο Αναδυόμενου Ρεαλισμού (9  - 11 ετών).
Σε αυτό το στάδιο γίνεται καλύτερη η αποτύπωση της προοπτικής και των χρωμάτων στη φύση, ενώ αυξάνεται η ακαμψία στην εικαστική έκφραση.

5. Στάδιο του ψευτο-ρεαλισμού (11 - 13 ετών).
Παρατηρείται ενίσχυση της επίγνωσης των ανθρώπινων μορφών και του περιβάλλοντος. Τελειοποίηση της καρικατούρας.

6. Περίοδος των Αποφάσεων. Εφηβεία.
Παρατηρείται σύνθετη έκφραση και πολλά παιδιά μπορεί να μη φτάσουν ποτέ σε αυτό το στάδιο.

Γενικά στοιχεία αξιολόγησης των σχεδίων στα παιδιά:


Πολύ έντονο και επαναλαµβανόµενο σβήσιµο
1. Ανασφάλεια.
2. Πιθανόν άγχος.
3. Πιθανόν αποτέλεσμα χρόνιας ασθένειας.
Θέση ζωγραφιάς
Στο κέντρο
1. Φυσιολογικό και ασφαλές άτοµο.
2. Ανασφάλεια και ακαµψία όταν βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο, ιδιαίτερα στις διαπροσωπικές σχέσεις.
3. Τάση για εmκέντρωση στον εαυτό.
4. Τάση για συναισθηµατική συµπεριφορά
Στη δεξιά πλευρά της σελίδας
1. Σχετικά σταθερή και ελεγχόµενη συµπεριφορά.
2. Πιθανές τάσεις διανοητικοποίησης που πιθανόν αναστέλλουν τη συναισθηµατική έκφραση.
Στην αριστερή πλευρά
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αφορούν στα παιδιά.
Ψηλά στη σελίδα
Πιθανόν υψηλά επίπεδα τάσης επίτευξης.
Χαµηλά στη σελίδα
1. Συναισθήµατα ανασφάλειας και ανεπάρκειας.
2. Πιθανή νεύρωση.
Στην πάνω αριστερή γωνία
1. Νοητική καθυστέρηση.
2. Συχνά στα παιδιά χρησιµοποιείται κατά τις πρώτες τάξεις του Δηµοτικού.
Πάνω δεξιά γωνία
Δεν υπάρχουν στοιχεία για παιδιά.
Στην άκρη του χαρτιού κάτω ή πάνω (κέντρο)
Πιθανή νοητική υστέρηση.
Πίεση στο χαρτί
Φυσιολογική στα παιδιά και µάλιστα τα αγόρια συνήθως τείνουν να πιέζουν πολύ περισσότερο από τα κορίτσια.
Ασυνήθιστα ελάχιστη πίεση, αχνές γραµµές
1. Χαµηλό επίπεδο ενέργειας.
2. Παλινδρόµηση.
3. Πιθανό ιστορικό στέρησης ή απόρριψης.
Μέγεθος σχεδίου
Ασυνήθιστα µεγάλα σχέδια
Φυσιολογικό και αναµενόµενο από τα παιδιά, εκτός εάν είναι πάνω από εννέα ίντσες σε χαρτί µε µάξιµουµ µέγεθος τις 11. Σε αυτήν την περίπτωση πιθανόν υπάρχει ένα συναισθηµατικό πρόβληµα.
Ασυνήθιστα µικρά σχέδια
1. Άγχος.
2. Τάσεις απόσυρσης, νροπαλότητας.
3. Φυσιολογικό για τα πολύ µικρά παιδιά, αν και µπορεί να συνδέονται µε δυσκολίες στην ανάγνωση. Εάν η ανθρώπινη φιγούρα είναι µικρότερη σε ύψος από 2 ίντσες, τότε ίσως υπάρχει ένα συναισθηµατικό πρόβληµα.
Υπερβολική σκίασn
Προβλήµατα συναισθηµατικής προσαρµογής, αν και θεωρείται φυσιολογικό στα πολύ µικρά παιδιά.
Λεπτοµέρειες
Οι περίεργες λεπτοµέρειες στα παιδιά υποδηλώνουν αποδιοργάνωση της προσωπικότητας.
Μιρκή διαταραχή της συμμετρίας
Συναντάται στα παιδιά που βρίσκονται σε συνθήκες πίεσης και θεωρείται φυσιολογικό, ενώ συναντάται και στα παιδιά µε φτωχή προσαρµογή και φτωχή σχολική επίδοση
Aξιoσηµείωτn διαταραχή της συµµετpία
Φανερή επιθετικότητα µε πιθανή νευρολογική διαταραχή.
Διαφάνειες (Φτωχή σύνδεση µε την πραγµατικότητα)
Φυσιολογικές για µικρά παιδιά, αν και σε µεγαλύτερα παιδιά υποδηλώνουν ανωριµότητα και προβλήµατα προσαρµογής. Έχουν εµφανιστεί και σε παιδιά µε οργανικά συµπτώµατα.

Ζωγραφίζοντας Ζώα :
Η επιλογή ενός ζώου μπορεί να φανερώσει ορισμένες πτυχές του χαρακτήρα του παιδιού ή κάποιες ενδόμυχες επιθυμίες του.
Γάτα: Το παιδί που σχεδιάζει τη γάτα διακρίνεται για την ευγένεια και συνάμα την πονηριά του.
Σκύλος: Ο σκύλος φανερώνει χαρακτήρα καλοσυνάτο, ειλικρινή, συναισθηματικά εξαρτημένο από αυτόν που βρίσκεται δίπλα του.
Άγρια ζώα: Το κύριο χαρακτηριστικό του παιδιού που ζωγραφίζει άγρια ζώα είναι η επιθετικότητα, την οποία χρησιμοποιεί κυρίως για να ξεπερνά εμπόδια.
Άλογο: Το άλογο αποτελεί σύμβολο έντονης ζωτικότητας και πρόωρης ωρίμανσης. Το παιδί που το σχεδιάζει δείχνει ασυνήθιστη αντοχή, ζωτικότητα που συνεπαίρνει, ευθυμία και ανεμελιά.
Ψάρι: Το ψάρι αποτελεί φαλλικό σύμβολο, αλλά είναι επίσης σημάδι χαράς και ευθυμίας.
Πουλάκια: Τα πουλάκια αποτελούν εκδήλωση της φυσιολογικής ανάγκης του παιδιού να αισθανθεί χάδια και φροντίδα.
Στην ηλικία των πέντε ετών πια, τα παιδιά κάνουν την φωνή τους να ακουστεί κυρίως σχεδιάζοντας. Ακόμη και η χρήση του χρώματος έχει μεγάλη σημασία, γιατί ερμηνεύεται ως σύμβολο της ζωτικότητας και της συναισθηματικότητας του παιδιού.

Ζωγραφίζοντας Ανθρώπινες Μορφές :

Η ανθρώπινη φιγούραΣχεδιάζοντας τον άνθρωπο, το παιδί αναπαριστά ασυνείδητα τον εαυτό του, και κατά συνέπεια την αντίληψή του για το σώμα του και τις επιθυμίες του. Αν η ανθρώπινη φιγούρα είναι τοποθετημένη κατάλληλα στον χώρο, με σωστές αναλογίες, δηλαδή αν όλα έχουν οριστεί με συγκεκριμένο τρόπο, σημαίνει ότι το παιδί αναπτύσσεται αρμονικά και έχει προσαρμοστεί στο περιβάλλον. Αντίθετα αν το παιδί σχεδιάσει έναν μικρό ανθρωπάκο στο πάνω μέρος της κόλλας με αχνές και τρεμουλιαστές γραμμές, μπορεί να σημαίνει ότι υποτιμά τον εαυτό του, ότι αισθάνεται ασήμαντο.
Δεν υπάρχει ακριβής κανόνας για να καθορίσουμε μια σωστή αναλογία, η οποία εξάλλου αποκτάται από την εξέλιξη της σχεδιαστικής ωρίμανσης και της συνολικής ανάπτυξης του παιδιού. Ιδιαίτερα σημαντικές όμως είναι οι εξής «δυσαναλογίες»:

clip_image014
ΜΕΓΑΛΟ ΚΕΦΑΛΙ: Φανερώνει έντονη ανάγκη για ανταλλαγή τόσο τροφής (μεγάλο πρόσωπο = μεγάλο στόμα), όσο και επικοινωνίας.                                          
ΜΙΚΡΟ ΚΕΦΑΛΙ: Μπορεί να αποτελεί ένδειξη δυσάρεστων εμπειριών που βιώθηκαν κατά τις περιόδους της πρώτης διατροφής και του απογαλακτισμού.
ΜΕΓΑΛΑ ΧΕΡΙΑ: Τα χέρια χρησιμεύουν για να χαϊδέψουμε, να αγγίξουμε, να χειριστούμε, αλλά και για να χειροδικήσουμε. Να λοιπόν που η σημασία τους μπορεί να είναι αμφίσημη, μολονότι σε κάθε περίπτωση φανερώνουν την ανάγκη του παιδιού για έντονες και συχνές αλλαγές.
ΜΑΚΡΙΑ ΣΚΕΛΗ: Τα σκέλη λειτουργούν ως μέσα σταθερότητας και κίνησης. Αν είναι μακριά απεικονίζουν       
την ανάγκη σταθερότητας και ασφάλειας.

                               

Χρώματα :

1. Πολυχρωμία: αίσθηση χαράς και γιορτής.
2. Έντονα χρώματα : τα παιδιά την ώρα της ζωγραφικής τους δημιουργίας  
    βρίσκονται σε κατάσταση έντασης.
3. Επικράτηση κόκκινου χρώματος:δηλώνει δυναμισμό, ζωηρές συγκινήσεις και    ενστικτώδεις παρορμήσεις.
4. Επικράτηση πορτοκαλί χρώματος : δηλώνει ζεστή συμπεριφορά, ηρεμία και
    συναισθηματισμό.
5. Επικράτηση κίτρινου χρώματος : δηλώνει δυναμισμό, φιλοδοξία και έντονη 
    δράση.
6. Επικράτηση καφέ χρώματος : δηλώνει ενοχή.
7. Επικράτηση μπλε χρώματος : δείχνει ανεπτυγμένη λογική και ρυθμιζόμενη 
    συναισθηματική συμπεριφορά.
8. Επικράτηση πράσινου χρώματος : δηλώνει επιμονή, πείσμα, επιθυμία για     διάκριση, καθώς και στροφή στον εαυτό του.
9. Επικράτηση ροζ χρώματος : είναι χρώμα που χρησιμοποιείται κυρίως από τα 
    κορίτσια και δηλώνει τη γυναικεία φύση και την αίσθηση ηρεμίας.
10. Επικράτηση μαύρου χρώματος : το προτιμούν συνήθως τα εσωστρεφή παιδιά.
    Συμβολίζει το φόβο, την ανησυχία και την επιθυμία περιθωριοποίησης.
11. Επικράτηση γκρι χρώματος :χρησιμοποιείται κυρίως από παιδιά εσωστρεφή, 
    δύσκολα και με πνεύμα αντιλογίας.
12. Επικράτηση άσπρου χρώματος : τα δειλά παιδιά φτιάχνουν μικρά σχέδια, 
    αφήνοντας το υπόλοιπο χαρτί κενό.
    
Είναι μαγευτικό να ανακαλύπτουμε τα παιδιά, την ιδιοσυγκρασία τους, τις επιθυμίες τους, ακόμα και τις ανάγκες τους μέσα από τις ζωγραφιές τους. Και είναι εξαιρετικά σημαντικό να μάθουμε να μιλάμε την γλώσσα τους, ώστε να πετύχουμε μια υγιή επικοινωνία μαζί τους. 

                                 
             http://www.vres-agrinio.gr

                

4 σχόλια:

  1. Πολύ ενδιαφέρον , Δώρα. Σαφώς πάντως, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να έχουμε μια ολοκληρωμένη παρατήρηση της συμπεριφοράς του παιδιού , πριν βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συμφωνώ απόλυτα!!! Μια ζωγραφιά μπορεί να είναι ένδειξη για κάτι, μπορεί όμως και όχι. Σίγουρα, πάντως δεν αποτελεί απόδειξη για τίποτα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Aααα, πολύ ωραία! Να ξέρω τι ζωγραφίζειη Νεφέλη δηλαδή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έτσι, έτσι...κάθε χρώμα που θα βάζει θα έρχεσαι να τσεκάρεις τι σημαίνει....χαχαχαχαχ!!! ;))

    ΑπάντησηΔιαγραφή